Κονδύλης, Γεώργιος

(Προυσός Ευρυτανίας 1879 – Αθήνα 1936). Στρατιωτικός και πολιτικός. Μετά την αποφοίτησή του από το εξατάξιο γυμνάσιο κατατάχθηκε εθελοντής στον στρατό και αποστρατεύθηκε τον Νοέμβριο του 1923 με τον βαθμό του υποστρατήγου. Υπηρέτησε ως απλός στρατιώτης στον πόλεμο του 1897, οπλαρχηγός στον Μακεδονικό αγώνα (1904-8), υπολοχαγός και λοχαγός στους Βαλκανικούς πολέμους (1912-13) και στον Βορειοηπειρωτικό αγώνα (1914). Υπήρξε θερμός υποστηρικτής του Ελευθέριου Βενιζέλου και το 1916 συμμετείχε στο κίνημα της Εθνικής Άμυνας. Πολέμησε στον Α’ Παγκόσμιο πόλεμο και στις επιχειρήσεις του Μακεδονικού μετώπου (1916-18) με τον βαθμό του ταγματάρχη και του αντισυνταγματάρχη, στην εκστρατεία στην Ουκρανία (1919) και στη Μικρασιατική εκστρατεία (1920) ως συνταγματάρχης και αναδείχθηκε κυρίως χάρη στη γενναιότητα, στο θάρρος και στις διοικητικές του ικανότητες. Μετά τις εκλογές της 1ης Νοεμβρίου 1920 εγκαταστάθηκε στην Κωνσταντινούπολη, απ’ όπου άσκησε οξύτατη αντιπολίτευση εναντίον των κυβερνήσεων της περιόδου και του βασιλιά. Επέστρεψε στο στρατιωτικό σώμα μετά την επανάσταση του 1922 και αφού κατέστειλε το κίνημα Γαργαλίδη-Λεοναρδόπουλου-Ζήρα (1923) που είχε στραφεί κατά της επανάστασης, αποστρατεύτηκε. Τότε αφιερώθηκε στην πολιτική και εξελέγη βουλευτής (Ροδόπης 1923, Καβάλας 1928, Τρικάλων 1932) και ίδρυσε το Εθνικό Δημοκρατικό Κόμμα, το οποίο μετονόμασε (1932) σε Εθνικό Ριζοσπαστικό. Επιπλέον χρημάτισε υπουργός Στρατιωτικών (1924, 1932) και Εσωτερικών (1925). Το 1926, αφού ανέτρεψε τη δικτατορία του Θεόδωρου Πάγκαλου, ηγήθηκε κυβέρνησης που διενήργησε εκλογές και παρέδωσε την εξουσία σε οικουμενική κυβέρνηση. Το 1935, αφού συνέτριψε το κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935, πρωτοστάτησε στην κατάλυση του δημοκρατικού πολιτεύματος, αυτοανακηρύχθηκε αντιβασιλιάς και με δημοψήφισμα επανέφερε τον βασιλιά Γεώργιο Β’, με τον οποίο, όμως, γρήγορα ήρθε σε αντιπαράθεση στο θέμα της αμνηστίας των κινηματιών της 1ης Μαρτίου 1935. Στις εκλογές του 1936 συνεργάστηκε με τη Λαϊκή Ριζοσπαστική Ένωση, κερδίζοντας εκπροσώπηση στη βουλή που αναδείχθηκε. Ο στρατιωτικός και πολιτικός Γεώργιος Κονδύλης. Ο Γεώργιος Κονδύλης με τον Γεώργιο Β’, σε φωτογραφία της εποχής (φωτ. από την έκδ. «100+1 χρόνια Ελλάδα»).